Rodzaje zbiorników akumulacyjnych

Zbiorniki akumulacyjne potocznie nazywane buforami nie służą już tylko i wyłącznie do kumulowania ciepła z czynnika grzewczego ale także do produkcji ciepłej wody użytkowej.

Generalnie służą one do zmagazynowania energii cieplnej dostarczonej np. przez kocioł c.o. oraz przekazanie jej na instalację centralnego ogrzewania.

W ciągu kilku ostatnich lat nastąpił dość dynamiczny rozwój konstrukcji tego typu zasobników. Wprowadzone zostały nowe modele zbiorników akumulacyjnych które mogą odbierać, kumulować i przekazywać ciepło do układu c.o.  nie tylko z jednego kotła. Najczęściej do najprostszych zbiorników tego typu można podłączyć 2-4 źródła ciepła, takie jak kominki, kotły na paliwa stałe, kotły gazowe, elektryczne lub olejowe. Niektóre bufory są nawet wyposażone w dodatkowe wężownice spiralne dzięki czemu można do nich podłączyć kolektory słoneczne lub pompy ciepła typu powietrze-woda.

Zasadniczo można dokonać podziału na zbiorniki akumulacyjne proste i zbiorniki akumulacyjne kombinowane. W każdym z rodzajów można wyszczególnić dodatkowe podgrupy czyli np. bufory wyposażone w jedną, dwie a nawet trzy wężownice spiralne. Niektóre są wyposażone w wężownicę c.w.u. która ogrzewa wodę użytkową przepływowo ale wymaga to utrzymywania bardzo wysokiej temperatury czynnika grzewczego.

Wśród zbiorników akumulacyjnych prostych najbardziej popularnymi i najtańszymi  modelami są zbiorniki bez wężownic. Można do nich podłączyć kilka źródeł ciepła. Dobitnie przedstawia to poniższy przekrój.

Bufor prosty bezwężownicy



Bufory takie są wykonane ze stali nieemaliowanej ponieważ sposób ich użytkowania i ich przeznaczenie nie wymagają stosowania tego typu zabezpieczenia antykorozyjnego. Są one natomiast ocieplone o wiele grubszą warstwą izolacji niż ma to miejsce w przypadku zasobników c.w.u. Z racji swoich gabarytów izolacją termiczną jest najczęściej miękka pianka lub gąbka poliuretanowa. Dzięki takiemu rozwiązaniu kwestii ocieplenia i dzięki zastosowaniu tkaniny typu skay jako zewnętrznego pokrycia izolację można demontować na własną rękę. Uzyskać można w ten sposób bardziej kompaktowe wymiary bufora co nie jest bez znaczenia gdy w grę wchodzi jego transport przez stolarkę drzwiową.

Bardziej popularne są już jednak na dzień dzisiejszy zbiorniki buforowe wyposażone w dodatkowe wężownice spiralne. Dzięki zastosowaniu takich wężownic można podłączyć do układu np. wspomniany wcześniej zestaw solarny który jako układ zamknięty nie może być połączony  z resztą instalacji jeśli jest ona układem otwartym niewypełnionym glikolem. Właśnie to wypełnienie glikolem czyli płynem o właściwościach zbliżonych do samochodowego płynu chłodniczego pozwala na pracę zestawu solarnego w temperaturach od ok.  -15 do ok. +120 st.C. bez ryzyka gotowania i zamarzania tego płynu a z drugiej strony nie pozwala na mieszanie go z wodą kotłową. Wtedy właśnie można zastosować zbiornik akumulacyjny z jedną wężownicą spiralną.

Bufor prosty z 1 wężownicą

Podobnie jak w przypadku buforów bez wężownic ocieplenie stanowi miękka pianka lub gąbka PU a zewnętrzną powłoką jest zazwyczaj skay, który występuje w kilku odcieniach w zależności od producenta.

Kolejną grupą wymienników buforowych są zbiorniki z dwiema lub trzema wężownicami. Konstrukcyjnie nie różnią się niczym od buforów z jedną wężownicą. Zazwyczaj mają jednak nieco  większe gabaryty no i oczywiście możliwość przyłączenia dodatkowego źródła ciepła. Dodatkowa wężownica pozwala np. na przyłączenie do bufora kotła na paliwo stałe i zainstalowanie go w układzie otwartym jeśli występuje taka konieczność gdy reszta instalacji pracuje jako układ zamknięty. I na odwrót, pozwala na podłączenie kotła gazowego pod wężownicę i zainstalowanie go w układzie zamkniętym jeśli reszta instalacji jest wykonana jako instalacja otwarta.

 Bufor prosty z 2 wężownicami


Najbardziej zaawansowaną grupą wymienników buforowych są zbiorniki kombinowane czyli wykonane w konwencji „zbiornik w zbiorniku”

Można wyszczególnić w tej grupie:

Bufor kombinowany bez wężownicy

Bufor kombinowany bez wężownicy


Bufor kombinowany z 1 wężownicą
Bufor kombinowany z 1 jedną weżownicą


Bufor kombinowany z 2 wężownicami
Bufor kombinowany z dwiema weżownicami



Podstawową zaleta takich zbiorników akumulacyjnych jest możliwość produkcji przez nie ciepłej wody użytkowej w wewnętrznym najczęściej emaliowanym od środka zasobniku, który jest dodatkowo zabezpieczony antykorozyjnie poprzez zastosowanie anody magnezowej. Idea działania polega na tym iż zewnętrzny płaszcz zbiornika buforowego, który wykonany ze stali nieemaliowanej wypełniony jest czynnikiem grzewczym którym najczęściej jest woda kotłowa. Czynnik ten podgrzewany jest poprzez źródła ciepła podłączone do zbiornika. Tak jak w zbiornikach w/w mogą to być przeróżne kotły c.o. Wężownice pozwalają na zasilanie zbiornika dodatkowym źródłem ciepła np. zestawem solarnym.

Woda kotłowa natomiast otacza ze wszystkich stron wewnętrzny zbiornik w którym znajduje się woda użytkowa. Dlatego też takie zbiorniki buforowe zyskały w ostatnich latach bardzo znaczący procent rynku. Nie należą one do tanich elementów instalacji c.o. lecz korzyści płynące z ich zainstalowania w znacznym stopniu to rekompensują.

Zdecydowanie mniejszą sprzedażą charakteryzują się zbiorniki akumulacyjne wyposażone w wężownicę c.w.u. o bardzo dużej powierzchni wymiany ciepła. Rozwiązanie to nie zapewnia jednak tak wysokiego komfortu c.w.u. jak ma to miejsce w przypadku zasobników kombinowanych.
Zbiorniki akumulacyjne tego typu mogą spełniać rolę sprzęgła hydraulicznego i są  izolowane pianką poliuretanową. Można je również wyposażyć w grzałkę elektryczną.

Zbiorniki akumulacyjne oprócz zadań opisanych wyżej pełnią tez funkcję zabezpieczenia termicznego np. kotłów na paliwa stałe. Dzięki zastosowaniu buforów dość mocno ograniczyć można ryzyko występowania korozji niskotemperaturowej a co za tym idzie można znacznie wydłużyć żywotność kotłów. Oprócz tego zastosowanie bufora może w dość znaczny sposób ograniczyć koszt ogrzewania domu a nawet koszty samej inwestycji jeśli np. do już istniejącego układu c.o. w którym pracuje kocioł na paliwo stałe chcemy zainstalować nowy zasobnik c.w.u. i  kocioł gazowy którego montaż wymaga zainstalowanie go w układzie zamkniętym.